gdzie kupić
Wróć do Ciekawostek o Erekcji
Impotencja psychogenna

Impotencja psychogenna czyli problemy z erekcją na tle psychicznym – przyczyny, objawy i leczenie

Zaburzenia erekcji (impotencja) to zjawisko, które definiuje się jako niezdolność do osiągnięcia lub utrzymania erekcji prącia wystarczającej do odbycia stosunku płciowego [1]. Definicja ta nie dostarcza jednak informacji na temat przyczyn zaburzeń. Jak się okazuje, te mogą być zróżnicowane, a wśród czynników, które wpływają na impotencje są także czynniki psychiczne. Z czego mogą one wynikać, jak rozpoznać impotencję psychogenną, w jaki sposób można ją leczyć i jaką rolę w procesie leczenia pełni lek Maxon?

Czym jest impotencja psychogenna?

Jak wskazują autorzy artykułu, pt. „A Psychosocial Approach to Erectile Dysfunction: Position Statements from the European Society of Sexual Medicine (ESSM)”, badania nad zaburzeniami erekcji najczęściej skupiają się na czynnikach biologicznych [2]. Wynika to m.in. z większej możliwości pomiaru określonych biomarkerów niż w przypadku innych przyczyn zaburzeń. Znacznie mniej miejsca w literaturze poświęca się natomiast impotencji psychogennej. Czym jest ten rodzaj zaburzeń?

Raymond C. Rosen w swojej pracy poświęconej temu zagadnieniu wskazuje, że impotencja psychogenna jest definiowana jako rodzaj zaburzeń erekcji (czyli niezdolność do osiągnięcia lub utrzymania erekcji prącia wystarczającej do odbycia stosunku płciowego), które wynikają w całości lub w znacznym stopniu z czynników psychologicznych lub interpersonalnych [3]. Mówiąc inaczej, w tym przypadku źródłem zaburzeń nie jest nieprawidłowa praca określonych mięśni, naczyń krwionośnych czy występowanie fizycznych dolegliwości, a psychika. Co ciekawe, zdaniem autora, z badań epidemiologicznych wynika, że kwestie psychiczne są przeważającą przyczyną problemów z erekcją, co tym bardziej wskazuje na potrzebę głębokiej analizy tego zagadnienia.

Jak odróżnić impotencję psychogenną od fizycznej?

Przytoczona powyżej definicja impotencji psychogennej pozwala na dokonanie rozróżnienia pomiędzy tym rodzajem zaburzeń erekcji a wynikającym z czynników fizycznych. Główną różnicą jest mechanizm stojący za przyczyną problemów. W artykule poświęconym zaburzeniom erekcji Stephen W. Leslie oraz Thushanth Sooriyamoorthy wskazują, że na etapie diagnozy konieczne jest rozróżnienie przyczyn psychologicznych i fizycznych impotencji. W tym celu konieczne jest przeprowadzenie wywiadu z pacjentem, by określić, czy zaburzenia zaczęły pojawiać się np. w związku ze zmianą partnerki/partnera seksualnego czy pojawiły się w okolicach innego istotnego wydarzenia w życiu lub sytuacji stresowych? Z pomocą przychodzi także weryfikacja, czy u pacjenta występują np. poranne erekcje, czy są możliwe standardowe erekcje i osiągnięcie satysfakcji seksualnej podczas masturbacji lub np. z inną partnerką/partnerem, czy w ciągu dnia pojawiają się erekcje spontaniczne, itp. [4].

Przyczyny impotencji psychogennej

Występowanie impotencji psychogennej może wynikać z wielu różnorodnych przyczyn i jest to problem skomplikowany. Lizza, E. oraz Rosen, R. w swojej pracy przedstawili tabelę, która wskazuje na różnorodne psychogenne problemy z erekcją [3]. Są to m.in.:

  • traumatyczne doświadczenia.
  • stres i lęki;
  • problemy w związku;

Stres i lęki

Wśród czynników wskazanych we wspomnianej tabeli związanych ze stresem i lękami są np. obawy przed takimi zjawiskami jak przedwczesny wytrysk czy lęk przed porażką w łóżku. Z kolei Dick B., Koller C., Herzog B., Greenberg J., Hellstrom W. J. w swojej pracy zwracają uwagę na fakt, że stres wywołany np. życiem zawodowym, powodujący podniesiony poziom kortyzolu także może powodować psychogenne problemy z erekcją [6].

Problemy w związku

Inną kategorią czynników związanych pośrednio ze stresem są problemy w związku. Nie chodzi tylko o ewentualne postrzeganie poziomu atrakcyjności partnerki/partnera, ale także takie zjawiska, jak np. konflikty czy brak zaufania. Zagadnienie to kompleksowo zostało omówione w artykule „The role of the sexual partner in managing erectile dysfunction.”. Wynika z niego, że brak zaufania i konflikty mogą dodatkowo pogłębiać problemy z erekcją. Co więcej, otwartość partnerki na rozmowę o zaburzeniach erekcji i wsparcie z jej strony były oceniane przez pacjentów jako bardzo istotne w procesie leczenia impotencji psychogennej [7].

Traumatyczne doświadczenia

Wracając do tabeli, którą opracowali Lizza, E. oraz Rosen, R., istotnym czynnikiem impotencji psychogennej mogą być także traumatyczne przeżycia – np. śmierć bliskiej osoby. Również traumy z przeszłości, czynniki wpływające na niską samoocenę i powstałe w ten sposób kompleksy mają istotny wpływ na poziom pewności siebie, który przekłada się na jakość i siłę wzwodu.

Objawy impotencji psychogennej i diagnostyka

Objawy impotencji na tle psychicznym pojawiają się przede wszystkim w sytuacjach intymnych, ale niekoniecznie w innych. O impotencji psychogennej mówi się w sytuacji, gdy mężczyzna odczuwa brak możliwości uzyskania erekcji wystarczającej do odbycia stosunku płciowego właśnie w sytuacjach intymnych. Raymond C. Rosen podkreśla, że np. zachowane erekcje nocne, są istotnym czynnikiem, który wskazuje na to, że przyczyny problemów są właśnie natury psychicznej, nie zaś fizycznej [3].

Właśnie dlatego w procesie diagnostyki bardzo ważną rolę pełni szczegółowy wywiad lekarski, który ma na celu m.in. zidentyfikowanie sytuacji, w których pojawiają się zaburzenia erekcji. Wywiad powinien być kompleksowy i obejmować zarówno fizjologiczne, jak i psychologiczne badanie, na co wskazują Leslie SW, Sooriyamoorthy T [4]. Zdaniem autorów znaczna część zaburzeń erekcji ma przyczyny mieszane, stąd konieczność przeprowadzenia kompleksowej diagnostyki, np. badań hormonalnych. Istotną rolę na etapie stawiania diagnozy może także spełnić partnerka/partner seksualny [2].

Leczenie impotencji psychogennej

W leczeniu impotencji psychogennej stosuje się różnorodne metody, np. psychoterapię zaburzeń erekcji, leczenie farmakologiczne, zmianę stylu życia pacjenta, itp. Skuteczność terapii behawioralnej wykazali w swojej pracy Melnik T., Soares B. G., i Nasello A. G., wskazując, że może to być bardzo istotny czynnik w leczeniu impotencji psychogennej.

Interesujące badanie dotyczące leczenia zaburzeń erekcji przeprowadzili Kalaitzidou I, Venetikou MS, Konstadinidis K, Artemiadis AK, Chrousos G, Darviri C. Podzielili grupę pacjentów, u których zdiagnozowaną impotencję psychogenną na 2 podrgupy, w których 1. leczona była jedynie farmakologicznie, a 2. otrzymała dodatkowo program redukcji stresu. Wyniki pokazały znaczący postępu w obu grupach pacjentów, jednak połączenie leczenia farmakologicznego z terapią redukującą stres okazało się skuteczniejsze [5].

Czy impotencja psychogenna jest odwracalna?

Jak wynika z badań, impotencja psychogenna może być odwracalna w przypadku zastosowania odpowiedniego podejścia. Systematyczna analiza aż 13 badań, której dokonali Atallah, S., Haydar, A., Jabbour, T., Kfoury, P., & Sader, G., pokazała, że zastosowanie kompleksowego podejścia z wykorzystaniem terapii psychologicznej, a także inhibitorów PDE-5, jak sildenafil, czyli substancja aktywna leku Maxon, daje najlepsze wyniki leczenia.

W przypadku pojawienie się problemów z erekcją należy zasięgnąć porady specjalisty, który będzie w stanie dokonać szczegółowej diagnozy i określić przyczynę zaburzeń. W procesie leczenia specjalista może zdecydować się zalecić Maxon na zaburzenia erekcji, a także w sytuacji, gdy diagnostyka wskaże na impotencję psychogenną, może także dodatkowo zalecić odpowiednią terapię behawioralną czy redukcji stresu.

Źródła: 

  • [1] Lizza, E., Rosen, R. Definition and classification of erectile dysfunction: Report of the Nomenclature Committee of the International Society of Impotence Research. Int J Impot Res 11, 141–143 (1999). https://doi.org/10.1038/sj.ijir.3900396.
  • [2] Dewitte M, Bettocchi C, Carvalho J, Corona G, Flink I, Limoncin E, Pascoal P, Reisman Y, Van Lankveld J. A Psychosocial Approach to Erectile Dysfunction: Position Statements from the European Society of Sexual Medicine (ESSM). Sex Med. 2021 Dec;9(6):100434. doi: 10.1016/j.esxm.2021.100434. Epub 2021 Oct 7. PMID: 34626919; PMCID: PMC8766276.
  • [3] Raymond C. Rosen, PSYCHOGENIC ERECTILE DYSFUNCTION: Classification and Management, Urologic Clinics of North America, Volume 28, Issue 2, 2001, Pages 269-278, ISSN 0094-0143, https://doi.org/10.1016/S0094-0143(05)70137-3. (https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0094014305701373).
  • [4] Leslie SW, Sooriyamoorthy T. Erectile Dysfunction. [Updated 2024 Jan 9]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK562253/
  • [5] Kalaitzidou I, Venetikou MS, Konstadinidis K, Artemiadis AK, Chrousos G, Darviri C. Stress management and erectile dysfunction: a pilot comparative study. Andrologia. 2014 Aug;46(6):698-702. doi: 10.1111/and.12129. Epub 2013 Jul 3. PMID: 23822751.
  • [6] Dick B., Koller C., Herzog B., Greenberg J., Hellstrom W. J. (2020). The role of hormones in male sexual function. Current Sexual Health Reports, 12, 101–112.
  • [7] Li H., Gao T., Wang R. (2016). The role of the sexual partner in managing erectile dysfunction. Nature Reviews Urology, 13(3), 168–177.