Jak zrozumienie fizjologii wzwodu pomaga go leczyć?

Przyjmowanie leków na erekcję to decyzja, którą warto poprzedzić rzetelną wiedzą na temat fizjologii męskiego wzwodu. Zrozumienie, jak działa organizm w tym procesie, pomaga nie tylko lepiej rozpoznać własne potrzeby, ale także świadomie korzystać z dostępnych metod wsparcia. Zaburzenia erekcji często są sygnałem, że coś w organizmie wymaga uwagi, dlatego poznanie mechanizmu powstawania wzwodu jest kluczowe dla skutecznego rozpoznania problemu i wyboru odpowiedniej pomocy. Jak więc dokładnie dochodzi do erekcji i jakie procesy ją warunkują?

Fizjologia ludzkiego organizmu kryje w sobie niezwykle precyzyjne i skomplikowane mechanizmy, które na co dzień pozostają dla nas niewidoczne. Jednym z takich fascynujących procesów jest powstawanie erekcji. Prawidłowa erekcja to chwilowe usztywnienie i powiększenie penisa, będące efektem zmian w przepływie krwi w jego strukturach naczyniowych. Proces ten jest możliwy dzięki współdziałaniu układu nerwowego, naczyniowego oraz hormonalnego, które wspólnie inicjują i podtrzymują wzwód. Złożoność tego mechanizmu sprawia, że jego dokładne poznanie jest kluczowe zarówno dla zrozumienia prawidłowego funkcjonowania organizmu, jak i dla opracowywania skutecznych metod leczenia zaburzeń erekcji.

Wzwód powstaje w wyniku wypełnienia ciał jamistych prącia krwią. Ciała jamiste to specjalnie przystosowane struktury naczyniowe, które zajmują znaczną część objętości penisa i zawierają liczne zatoki naczyniowe. To właśnie te zatoki, w trakcie erekcji, nabrzmiewają i powodują usztywnienie prącia. 

Proces erekcji można podzielić na kilka etapów. W kolejnych częściach przedstawimy mechanizm powstawania wzwodu w sposób przystępny i merytoryczny, krok po kroku.

Rola mózgu w erekcji jest bardzo ważna. Jej przyczyną są przetwarzane neuronalnie erotyczne bodźce zmysłowe lub psychika, czyli sama wyobraźnia. Drugą przyczyną jest mechaniczne podrażnienie receptorów w okolicy prącia. Efektem zaś są zmiany w sygnalizacji w dwóch częściach układu nerwowego. W układzie współczulnym zakończenia określonych neuronów w nerwie podbrzusznym zmniejszają aktywność, więc ograniczają wydzielanie przekaźnika (adrenaliny). To zmniejsza napięcie mięśni gładkich naczyń krwionośnych oraz beleczek ciał jamistych prącia. Znika więc czynnik hamujący erekcję.

Z drugiej strony mamy działanie układu przywspółczulnego. Przez rdzeń kręgowy, nerwy miedniczne i jamiste sygnały nerwowe w erekcji docierają do naczyń penisa, poprzez neurony typu NANC. Ich zakończenia wydzielają: tlenek azotu (NO), acetylocholinę, adenozynę i wazoaktywny peptyd jelitowy. Ten pierwszy bezpośrednio powoduje wzwód. Pozostałe to neurotransmitery – w tym przypadku wywołują uwalnianie więcej NO ze śródbłonka. 

Tlenek azotu jest aktywatorem enzymu, cyklazy guanylowej. W mięśniach gładkich penisa produkuje ona substancję cGMP. Ona z kolei silnie rozkurcza naczynia krwionośne i ciała jamiste. Pamiętajmy, że jednocześnie powstrzymany został skurcz tych właśnie naczyń, dzięki serii reakcji w układzie współczulnym. W tym momencie może następować znaczny napływ krwi do prącia. Co ciekawe, jednocześnie uruchamia się wspomagający mechanizm wenookluzyjny. Polega on na tym, że nabrzmiałe ciała jamiste prącia uciskają na żyły odprowadzające z niego krew. Zwiększa to ciśnienie w tym narządzie, czyli nasila wzwód. 

Skoro w procesie erekcji uczestniczą tak liczne mechaniczny fizjologiczne, to także w przypadku zaburzeń wzwodu przyczyny są różne. Mechanika działania oparta jest o specjalną regulację przepływu krwi. Dlatego nie powinno dziwić, że zaburzenia erekcji występują przy chorobach układu krążenia, np. nadciśnieniu. Ich ryzyko jest także zwiększone przy cukrzycy. Zwróćmy uwagę, że czynniki ryzyka impotencji i chorób krążenia częściowo się pokrywają: mała aktywność fizyczna, otyłość, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu.

Erekcja zależy od hormonów i neuroprzekaźników. Przyczyną kłopotów z nią bywają więc zaburzenia endokrynologiczne takie, jak: niedobór testosteronu, choroby tarczycy, nadmiar prolaktyny. Inne przyczyny problemów z erekcją tkwić mogą w przebytych urazach podbrzusza i problemach z przewodnictwem nerwowym. Z innej strony, zaburzenia wzwodu mogą być efektem ubocznym dolegliwości dolnych dróg moczowych.

Jednak źródło problemu nieraz znajduje się w głowie. Chodzi o problemy psychiczne. Np. depresja bywa zarówno przyczyną, jak i skutkiem impotencji. Warto wspomnieć jeszcze o lekach, które potencjalnie powodują zaburzenia wzwodu: obniżające ciśnienie, psychotropowe, hormonalne, niektóre przeciwbólowe. 

Ogólnie więc prawidłowy wzwód jest oznaką zdrowia mężczyzny. Dlatego statystyka pokazuje, że z wiekiem zapadalność na zaburzenia erekcji rośnie, zwłaszcza po 40. roku życia – gdy pojawiają się różne choroby w wyniku starzenia się.

Po tym, jak dochodzi do wzwodu, organizm musi też umieć go zakończyć. Za ten proces odpowiada specjalny enzym o nazwie fosfodiesteraza typu 5, w skrócie PDE-5. Ten enzym znajduje się między innymi w ciałach jamistych prącia i pomaga rozkładać związek chemiczny, który utrzymuje erekcję.

Działanie PDE-5 powoduje, że poziom tego związku spada, a naczynia krwionośne w penisie się kurczą. W efekcie erekcja zanika.

Leki takie jak tadalafil, syldenafil czy wardenafil działają właśnie na ten enzym – blokują jego aktywność, przez co erekcja utrzymuje się dłużej. Ważne jest jednak, aby wiedzieć, że te leki same z siebie nie wywołują wzwodu. Aby erekcja się pojawiła, potrzebna jest naturalna stymulacja seksualna. Leki te pomagają jedynie utrzymać efekt, powstrzymując jego zanik.

Te trzy substancje są bardzo precyzyjne w działaniu – blokują tylko enzym PDE-5, a nie inne podobne enzymy, które pełnią ważne funkcje w organizmie. To istotne, ponieważ w ciele jest aż 11 różnych rodzajów takich enzymów, które regulują różne procesy. Gdyby lek blokował je wszystkie naraz, mogłoby to powodować poważne skutki uboczne.

Różnice między tymi lekami dotyczą szybkości ich działania, czasu, jak długo pozostają w organizmie, oraz rodzaju skutków ubocznych. Czasami te same leki stosuje się także w leczeniu innych chorób – na przykład syldenafil w nadciśnieniu płucnym, a tadalafil w łagodnym przeroście prostaty.

Wzwód to proces o prostym efekcie, ale skomplikowanej fizjologii. Zrozumienie problemów z erekcją to pierwszy krok do rozpoczęcia leczenia. Warto mieć świadomość własnych ograniczeń, które nie są powodem do wstydu. Farmakologiczne wspieranie czynności seksualnych za pomocą leków Maxon może być bardzo pomocne. W razie potrzeby warto skorzystać z usług seksuologa na konsultacji w sprawie erekcji. Nowoczesne leczenie zaburzeń wzwodu pozwala cieszyć się pozytywnym pożyciem seksualnym.

Źródła: 

  • [1] J. Dobruch, A. Borówka, Fizjologia wzwodu prącia. Przegląd Urologiczny 2005/2 (30).
  • [2] K. Radlak, Erekcja. Portal fizjoterapeuty, 07.08.2020. Dostęp online: https://fizjoterapeuty.pl/fizjologia/erekcja.html
  • [3] W. A. Cieślikowski, Diagnostyka mężczyzn z zaburzeniami wzwodu. Przegląd Urologiczny 2013/6 (82).
  • [4] Medycyna praktyczna dla pacjentów – Baza leków, Sildenafil. Dostęp online: https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=721
  • [5] Tadalafil : Substancja Czynna. Recepta.pl, dostęp online: https://recepta.pl/tadalafil