Priapizm, czyli bolesny wzwód – przyczyny, objawy, leczenie

Zaburzenia prącia to bardzo częste dolegliwości dotykające mężczyzn. Badania statystyczne pokazują, że mogą na nie cierpieć nawet 3 mln Polaków. Stanowi to dla nich bardzo poważny problem, ponieważ doprowadza do niemożności osiągnięcia zadowolenia seksualnego, przez co współżycie nie jest w pełni satysfakcjonujące.

• Bolesny wzwód – jak powstaje?
• Rodzaje priapizmu
• Najczęstsze przyczyny priapizmu niedokrwiennego
• Leki
• Zaburzenia neurologiczne
• Choroby krwi
• Bolesny wzwód – co robić?

Bolesny wzwód – jak powstaje?

Żeby zrozumieć patofizjologię bolesnego wzwodu, należy znać podstawową anatomię członka oraz mechanizmy, które odpowiadają za fizjologiczną erekcję. Członek zbudowany jest z dwóch ciał jamistych, położonych po dwóch stronach ciała gąbczastego.

W trakcie podniecenia uwalniane są znaczne ilości tlenku azotu, odpowiedzialnego za rozkurcz tętnic doprowadzających krew do męskiego przyrodzenia. Powoduje to znaczne zwiększenie napływu krwi oraz wypełnienie nią zatok, z których zbudowane są ciała jamiste. To w efekcie skutkuje powiększeniem członka oraz jego usztywnieniem.

Podstawowym bodźcem, który odpowiada za ten mechanizm jest psychiczne podniecenie lub fizyczne bodźce (np. sam stosunek seksualny, masturbacja itp.). Niekiedy jednak wzwód powstaje mimo braku podniecenia – mówimy wówczas o priapizmie[1][2].

Rodzaje priapizmu

Istnieje szereg przyczyn, które odpowiadają za rozwój priapizmu. Najczęściej mamy do czynienia z tzw. priapizmem niedokrwiennym. Mówimy o nim wówczas, gdy krew napływa w prawidłowy sposób do członka, jednak z różnych przyczyn nie jest w stanie odpłynąć.

Znacznie rzadszym rodzajem priapizmu jest wzwód wywołany patologicznym zwiększonym napływem krwi. Spowodowany on jest przede wszystkim lekami (np. przedawkowanie sildenafilu).

Sam priapizm objawia się w charakterystyczny sposób. Wzwód występuje najczęściej bez bodźca pobudzającego. Trwa on zwykle powyżej 4 godzin oraz, co charakterystyczne, następuje wypełnienie jedynie ciał jamistych, bez napływu krwi do ciała gąbczastego. Pacjent podaje wówczas, że trzon członka jest twardy i bolesny, a żołądź (która jest częścią ciała gąbczastego) jest miękka[1][2].

Najczęstsze przyczyny priapizmu niedokrwiennego

Tak jak wspomniano wcześniej bolesny wzwód jest najczęściej spowodowany priapizmem niedokrwiennym. W przypadku wystąpienia charakterystycznych objawów lekarz powinien wziąć pod uwagę następujące przyczyny choroby:

Leki

Jest to najważniejsza grupa przyczyn priapizmu niedokrwiennego, z czego najczęściej za powstawanie priapizmu odpowiada sildenafil. Lek ten należy do grupy wybiórczych inhibitorów fosfodiesterazy typu 5. Działanie leku opiera się na zahamowaniu enzymu fosfodiesterazy, co skutkuje nasileniem produkcji tlenku azotu (NO).

Znając już podstawy fizjologii wzwodu łatwo wywnioskować, że w efekcie prowadzi to do zwiększonego napływu krwi oraz rozkurczu naczyń tętniczych w zatokach ciał jamistych. Sam sildenafil początkowo stosowany był jako lek w chorobach układu sercowo-płucnego.

Obecnie zalecany jest również w leczeniu zaburzeń wzwodu. Niekiedy jednak pacjenci przyjmują zbyt duże dawki leku lub stosują go (często z ciekawości) osoby zdrowe. To właśnie w tych przypadkach najczęściej dochodzi do priapizmu.

Inne grupy leków, których zażywanie może spowodować priapizm to np. leki przeciwdepresyjne (fluoksetyna, sertralina), leki przeciwkrzepliwe (inhibitory witaminy K, np. warfaryna), leki przecwpsychotyczne (rysperydon, olanzapian)

Zaburzenia neurologiczne

Rzadszą, ale istotną pod względem klinicznym grupą przyczyn rozwoju patologicznego, bolesnego wzwodu są zaburzenia neurologiczne oraz urazy rdzenia kręgowego.

W wyniku wspomnianego urazu rdzenia dojść może do uszkodzenia włókien nerwowych, które unerwiają członek. To w efekcie doprowadza do wystąpienia różnego rodzaju patologii wzwodu. Może to być całkowity brak wzwodu (spowodowany zaburzeniami czucia) lub właśnie priapizm.

Podobne objawy mogą spowodować choroby neurodegeneracyjne, takie jak stwardnienie rozsiane czy stwardnienie zanikowe boczne.

Choroby krwi

Powstawanie patologicznego wzwodu może być wynikiem uogólnionych chorób nowotworowych krwi (białaczki)

Inne przyczyny priapizmu to alkohol, jady niektórych zwierząt (np. skropiona), czy urazy okolica krocza[2].

Bolesny wzwód – co robić?

Przede wszystkim należy pamiętać, że priapizm to bardzo niebezpieczny stan. Patologiczny, bolesny wzwód jakim jest priapizm niedokrwienny może doprowadzić nawet do martwicy członka, sepsy, a w konsekwencji śmierci pacjenta!

Dlatego też w każdym przypadku bolesnego wzwodu, który nie ustępuje pomimo braku podniecenia należy skontaktować się z lekarzem[1][2].